Potwory

Jest rok 1964. Skryty i doświadczony przez los w przeszłości, o której pragnie zapomnieć, Bobby Bailey wchodzi do biura werbunkowego amerykańskich sił zbrojnych z jednym tylko życzeniem – chce znaleźć swoje miejsce w świecie. Nie wie jeszcze, że w tym momencie wypełnia się jego tragiczne przeznaczenie. Bobby okazuje się idealnym kandydatem do eksperymentalnego amerykańskiego programu rządowego, który stanowi kontynuację nieludzkiego planu eugenicznego odkrytego w nazistowskich Niemczech pod koniec drugiej wojny światowej, niemal dwadzieścia lat wcześniej. Kiedy w sprawie Bobby’ego interweniuje sierżant McFarland, jedyny sprzymierzeniec i obrońca chłopca, uruchamia to lawinę zdarzeń, które zupełnie wymykają się spod kontroli. Podczas gdy mnożą się tytułowe potwory – zarówno prawdziwe, jak i metaforyczne – opowieść przeradza się w crescendo moralnych rozliczeń.

Struktura fabularna tego liczącego ponad 360 stron majstersztyku narracji wizualnej nie ma sobie równych pod względem zawiłości. Po części dramat rodziny, po części thriller, po części podróż metafizyczna, „Potwory” to intymny portret jednostek walczących o kontrolę nad swoim życiem, a także epicka odyseja polityczna, która rozgrywa się w czasie dwóch dekad amerykańskiej historii.

„Potwory” to także pokaz doskonałego warsztatu artystycznego Barry’ego Windsora-Smitha, który wyczula czytelnika na każdy gest i kompozycję, najbardziej wyrafinowaną w karierze artysty. Są tu fragmenty o wzruszającej czułości, rozdzierającym bólu, odkupieniu i poświęceniu, a także o brutalnej przemocy. Potwory to z pewnością jedna z najbardziej poruszających powieści graficznych, jakie kiedykolwiek powstały.

Niemal dwadzieścia lat temu, kiedy czytałem niedokończoną wersję Potworów Barry’ego Windsora-Smitha, wstrząsnęły mną i zadziwiły siła i kunszt opowiadania, autentyczność relacji rodzinnych, poczucie, że autor gotów jest odsłonić zbyt wiele i zejść zbyt głęboko, by przedstawić swoją opowieść. To, że została ona ukończona i ujrzy światło dzienne, jest czymś ekscytującym dla każdego, kto ceni komiksy, opowiadania lub cokolwiek, co powstaje, gdy spotykają się sztuka i wyobraźnia (Neil Gaiman, „Sandman”, „Amerykańscy bogowie”)